burujabe

izond. Askea, bere buruaren jabe dena.

burujabetza

iz. Nor bere buruaren jabe izatea (bereziki herriei buruz mintzatuz).

teknologia

iz. 1. Gizakiak erabiltzen dituen tresna, makina, prozedura eta metodo teknikoen multzoa.

auzolan

iz. Auzokoen arteko elkarlana.

Ezinbesteko ezaugarriak

Informatika librea eta irekia

Burujabetza teknologikoko ekimenek software eta hardware librean, oinarritu behar dute funtsean, nahiz eta oso egoera zehatzetan software edo hardware pribatiboa erabil dezaketen, baina beti oso modu neurtuan.

Autoantolaketa horizontala

Burujabetza teknologikoko ekimenetako proiektuak eta taldeak horizontaltasunerako joera duten lan-metodologiak eta barne-demokrazia sustatu behar dute, non hierarkiak erabat arintzen edo desagertzen diren.

Erresilientzia

Azpiegitura autonomietan oinarritutako zerbitzu teknologikoek, autonomia politikoaz gain, gero eta gaitasun handiagoa dute hondamendi egoeren aurrean zerbitzu berreskuratzeko.

Ezaugarri desiragarriak

Ekonomia soziala

Burujabetza teknologikoko proiektu eta ekimenek, helburu monopolistak dituzten korporazio pribatu handiak ez bezala, zati handi baten, beste ekonomia-formula batzuei lotuta dago, ez hain zentratuta zuzeneko onura ekonomikoan.

Tokiko ekonomia

Mugimendu honi lotutako ekimen gehienak beren hornidura-prozesuetan kanpoko dependentziak murrizten ahalegintzen dira, eta hurbileko eremu geografiko baten beharrak asetzen dituzte.

Deshazkundea

Deshazkundea ekoizpen ekonomikoa modu kontrolatuan gutxitzearen aldekoa da, gizakiaren eta naturaren arteko oreka-harreman berri bat ezartzeko helburuarekin.

Burujabetza teknologikoa: nola?

Software librea

Hardware librea

[Telekomunikazio] sare [sozial] irekiak, libreak eta neutralak

Kultura librea

Konpromiso politiko handia

								print "Kaixo mundua!"
							

Iturburu-kodea ataza bat exekutatzeko ordenagailuak jarraitu behar dituen jarraibideen multzoa da.

0. askatasuna:

helburua edozein delarik programa erabili ahal izateko askatasuna (erabilera).

1go askatasuna:

programak nola funtzionatzen duen edo nola aldatu daitekeen ikasteko askatasuna, norberaren beharretara egokituz (ikasketa).

2. askatasuna:

programaren kopiak banatzeko, eta, beraz, beste erabiltzaile batzuei laguntzeko askatasuna (banaketa).

3. askatasuna:

programa hobetzeko, eta komunitate osoak onurak izan ditzan, hobekuntza horiek besteei ezagutaraztea emateko askatasuna (hobekuntza).

						class KaixoMundua
						{
							public static void main(String[] args)
							{
								System.out.println("Gabon mundua");
							}
						}
						

1. eta 3. askatasunek iturburu-kodeara sarbidea behar dute, iturburu-koderik gabe, softwarea aztertzea eta aldatzea bideragarria ez delako.

Hardware librearen adibideak

Arduino, Raspberry Pi, RepRap, FarmBot, Open Source Ecology, Open Compute Project, Librem...

Gaur egungo arazoak

Menpekotasun teknologikoa inportatutako osagaiengatik.

Ekoizpen kostu altuak.

Ezagutza zenbait enpresek metatzen dute.

Defective by Design diren beste hardwareak.

Osagaien menpekotasun-arazoak eta, bereziki, mineralen erauztearen ondorio politikoetan gehiago sakontzeko, Alboan GKEaren proiektu hau aztertzea gomendatzen dizuet:

https://www.tecnologialibredeconflicto.org/

[Telekomunikazio] sare libreen adibideak

Guifi.net, Network Bogota, Quintana Libre...

Sare horien eta haien erabiltzaileen eskubide eta betebeharretan sakontzeko, Haririk Gabeko Lizentzia Komuna irakurtzea gomendatzen dizuet:

https://guifi.net/WirelessCommonsES

Sare [sozial] libreen adibideak

Mastodon, Plerona, Diaspora*, PixelFed, PeerTube, GNU Social...

Fedibertsoaz gehiago ikasteko, web-orri honi begirada bat botatzea gomendatzen dizuet:

https://fediverse.party/

Influencer gutxiago eta erreferente gehiago.

Den-dena da...

LIZENTZIAK

Adibide batzuk aipatuko ditut...

Creative Commons, GNU General Public License, Apache, MIT License...

Do What The Fuck You Want To Public License

Creative Commons-etan zentratuko gara

Burujabetza teknologikoaren alde lan egiten duten proiektuak

Ordu honetan zehar erakutsi dizkizuedan balio etikoen alde lan egiten duten proiektu guztiak, baina nabarmendu nahi ditut...

Librezale.eus

Gure burujabetza teknologikoa sustatzeko erabiltzen dugun software guztia lokalizatzea ezinbestekoa da.

Lokalizatu != Itzuli

Hack.in#badakigu

Hacklabak ezinbestekoak izan dira honelako diskurtso teknologiko eta politikoa sortzeko.

ISF-MGI

Baina nik baino hobeto azalduko dute beraiek.

Erreferentzia interesgarriak

• 1984, George Orwell (ISBN: 9788499890944).
• Un mundo feliz, Aldous Huxley (ISBN: 9788497594257).
• El enemigo conoce el sistema: Manipulación de ideas, personas e influencias después de la Economía de la atención, Marta Peirano (ISBN: 9788417636395).
• Armas de destrucción matemática: Cómo el big data aumenta la desigualdad y amenaza la democracia, Cathy O'Neil (ISBN: 9788494740848).

• Software libre para una sociedad libre, Richard Stallman (ISBN: 9788493355517).
• En el acuario de Facebook: El resistible ascenso del anarco-capitalimo, Ippolita (ISBN: 9788494020803).
• Diez razones para borrar tus redes sociales de inmediato, Jaron Lainer (ISBN: 9788499929170).
• Cualquiera que encontréis en Traficantes de sueños o Katakrak.

Dabid Martinez nauzue

Software librearen, ezagutza librearen eta pribatutasunaren defendatzaile irmoa. Ideiek askeak izan behar dutela uste dut. Mundu justuago bat sortzeko jaio zarelako (eta jaio naizelako).

Mugimendu sozial askotan parte hartzen dut. Gutxik dute arrakasta. Baina burugogorra naiz: mundu ezberdin asko biltzen dituen mundu bat nahi dudalako.

Gauzatxoak idazten ditut

Laborategia | Leihotik ihesi | Mastodon